موسسه بین المللی مطالعات دریای خزر

 برگزاری دور دیگری از سلسله نشستهای موسسه بین المللی مطالعات دریای خزر تحت عنوان مرور قواعد حقوقی قابل اعمال بر وضعیت دریای خزر و خلیج فارس

 موسسه بین المللی مطالعات دریای خزر (IIKSS) - در ادامه سلسله نشست‌های پیرامون حقوق دریاها، دور دیگری از نشست های خود را تحت عنوان "مرور قواعد حقوقی قابل اعمال بر وضعیت دریای خزر و خلیج فارس" در تاریخ 10 اسفند 1396 در محل موسسه با حضور  جمعی از علاقه‌مندان و پژوهشگران این حوزه برگزار نمود که این نشست همانند جلسات گذشته به صورت زنده از طریق اینستاگرام پخش گردید و علاقه‌مندان و پژوهشگران از آن بهره‌مند شدند.

در نشست حاضر آقای میثم آرائی درونکلا با تشریح وضعیت ژئومورفولوژی و جغرافیایی دریای خزر و مقایسه آن با سایر مناطق دریایی جهان وضعیت‌های خاص حاکم بر منطقه و دریای خزر و مقایسه آن با سایر مناطق دریایی جهان وضعیت‌های خاص حاکم بر منطقه  و نیز حقوق قابل  اعمال بر این منطقه را مورد بررسی قرار دادند. ایشان بیان کردند که وضعیت جغرافیایی و نیز بُعد فاصله میان کشورهای روبرو در دریایی خزر باعث گردیده است که قواعد کنوانسیون حقوق دریاها (خاصه کنوانسیون 1958 و 1982 حقوق دریاها)، خاصه آن بخش از قواعدی که مربوط به تحدید حدود فلات قاره است، از کارایی لازم برخوردار نباشد. لذا تفاوتی نمی‌کند که این منطقه و دریا را یک دریای بین‌المللی بدانیم یا آنکه آن را یک دریاچه بدانیم. همچنین فرقی نمی‌کند که کشورهای حاشیه دریای خزر عضو کنوانسیون حقوق دریاها به حساب آیند یا اینکه عضو این کنوانسیون‌ها نباشند. زیرا تجربه تحدید حدود کشورها و بخصوص آراء دیوان بین‌المللی که منعکس کننده قواعد حقوقی قابل اعمال در پروسه تحدید حدود می‌باشند نشان می‌دهد دیوان بین‌المللی دادگستری به دلیل غیر کاربردی بودن مفهوم جغرافیایی "ادامه طبیعی خشکی در دریا" و برتری دادن "اصل فاصله" بر آن، به گونه‌ای پروسه تحدید حدود را به انجام می‌رساند و نیز قواعد حقوق بین‌الملل را استخراج و معرفی می‌نماید که گویی یک پهنه آبی را فارغ از اینکه مفهوم دریا بر آن صدق می‌کند یا خیر، تحدید حدود می‌نماید.

در این راستا واقعیت‌های جغرافیایی (اعم از سیاسی، انسانی و زمین‌شناسی) و نیز واقعیت‌های هندسی حاکم بر هر منطقه نقش کلیدی را در پروسه تحدید حدود دارد. انطباق این قواعد با منطقه خزر ما را وادار می‌کند که بر نکات ذیل توجه ویژه داشته باشیم تا بتوان به نحوه معقولانه‌ای اقدام به احقاق حقوق منصفانه ایران نمود. این نکات عبارتند از:

1- می‌باید معدلات بلوک جنوبی دریای خزر از قسمت میانی و شمالی آن جدا شود.

2- منطقه و سواحل مرتبط طرفین در پروسه تحدید حدود به خوبی مشخص شوند.

3- مناطق سنتی دریایی نظیر آب‌های داخلی، سرزمینی، منطقه ویژه ماهیگیری، منطقه انحصاری اقتصادی و منطقه فلات قاره به رسمیت شناخته شوند.

4- باید به دنبال رسم خط واحد دو منظوره برای تحدید منطقه فلات قاره و منطقه انحصاری و اقتصادی بود. بدین ترتیب تعیین حد 25 مایل برای منطقه ویژه ماهیگیری کار را برای طرفین ایرانی بسیار مشکل می‌کند.

5- ایران با دارا بودن طول ساحلی فنی-حقوقی که نزدیک بر 621 کیلومتر است، در مقایسه با ترکمنستان با 407 کیلومتر و آذربایجان با 366 کیلومتر از مزیت بالایی برای تست نسبیت میان طول ساحل و منطقه برخوردار از فلات قاره دارد. در واقع ایران 45 درصد از طول ساحل کل منطقه بلوک جنوبی را در اختیار دارد.

6- باید سواحل غیر مرتبط آذربایجان و ترکمنستان از پروسه تحدید حدود خارج شوند. رویه‌های بین‌المللی به خوبی ما را در این زمینه راهنمایی می‌کنند.

7- توجه به اهمیت آب‌های داخلی و خاصه شناسایی و اصرار بر موضوع خلیج مازندران باید مورد تاکید و پیگیری مقامات ایرانی قرار گیرد. این امر باعث می‌گردد که حد نهایی دریای سرزمینی و منطقه فلات قاره به نحو چشمگیری افزایش یابد. علاوه بر آن منطقه مهمی از مناطق مجاور ایران بر آب‌های داخلی ایران ملحق گردد. اثر مستقیم دیگر این کار تامین امنیت حاشیه نشینان خزری است.

8- برتری جمعیتی ایران از فاکتورهایی است که می‌تواند در تحدید حدود منطقه انحصاری اقتصادی ایران کاربرد مستقیمی داشته باشد.

لازم به ذکر است، ویدئو آنچه که در جریان این نشست پیرامون آنها بحث و گفتگو گردید، در لینکهای زیر قابل دریافت می‌باشد:
لینک دریافت و دانلود نشست مرور قواعد حقوقی قابل اعمال بر وضعیت دریای خزر و خلیج فارس-فایل شماره 1:

https://www.aparat.com/v/K2Chb

لینک دریافت و دانلود فیلم نشست مرور قواعد حقوقی قابل اعمال بر وضعیت دریای خزر و خلیج فارس -فایل شماره 2:

https://www.aparat.com/v/qy7MV

لینک دریافت و دانلود فیلم نشست مرور قواعد حقوقی قابل اعمال بر وضعیت دریای خزر و خلیج فارس -فایل شماره 3:

https://www.aparat.com/v/Zhycr

لینک دریافت و دانلود فیلم نشست مرور قواعد حقوقی قابل اعمال بر وضعیت دریای خزر و خلیج فارس -فایل شماره 4:

https://www.aparat.com/v/TMru6

http://www.iikss.com/fa/index.php/route/news_det/OTk4MA